Logo

Duo Passiones Acaunensium martyrum

Diese Website enthält die Transkriptionen der beiden Passiones der Märtyrer von Acaunus. Verfasser sind ein Anonymus gegen 400 n. Chr. und Eucherius von Lyon gegen 450 n. Chr. Zusatzmaterialien helfen beim Verständnis. Die Website dient der Vorbereitung einer neuen Edition.

12c'+ Montpellier, BU Médecine, H 1 (II), XIIe s. (ca 1170), Clairvaux, O.Cist.; 5e vol. (sept., oct., déb. nov.) d'un légendier en 12 vol. - f. 75─78v. Le grand légendier de Clairvaux présente un état archaïque du Liber de Natalitiis.
Incipit passio sanctorum martyrum Mauricii sociorumque eius.

(1) Diocletianus, quondam Romanę rei publice princeps, cum ad imperium totius orbis fuisset electus aliquasque provincias perturbari quorundam presumptione perspiceret, ad consortium imperii vel laboris olim sibi commilitonem Herculium Maximianum Cęsarem fecit eumque contra Amandum et Elianum, qui in Bagaudarum loco presumptione servili arma commoverant, ad Gallias destinavit. Cui ad supplementum exercitus legionem Thebeam ex orientalibus militibus ire precepit. Quę legio sex milia sexcentos sexaginta sex viros validos animis et instructos armis antiquorum Romanorum habebat exemplo. Hi igitur milites Christianę religionis ritum orientali contraditione susceperant ab Ierosolimitanę urbis epo nomine Zabda fideique sacrę virtutem armis omnibus preponebant. Ad urbem quippe Romanam itinere attingentes eandem Christianitatis fidem, quam acceperant, apud beatum Marcellinum, predictę Romanae urbis pontificem, confirmantes ut ante gladio interirent quam sacram fidem Christi, quam acceperant, violarent. Recepti igitur a Diocletiano Cesare iubentur, ut post Maximianum collegam itinere, quo ceperant, Gallias properarent.

(2) Maximianus Cesar, usu quidem militię bellis aptus sed ydolorum precipuus cultor, ferus animo, avaritia anxius, opere crudelis, libidini deditus ceterisque viciis obsessus, potestatem imperialem nimia crudelitate polluerat. In Galliam properans ad Alpium Pinninarum aditum venit. Transmeantibus iter Alpium post arduam et horridam viam subito ęqualis loci campestri occurrit grata planicies. Quo in loco oppidum factum est, quod Octodorus nomen accepit, circa quod irrigua fluminibus prata et agrorum fertilis cultura protenditur. Deinde Rodani fluminis cursus valide fluens nando meat, [qui mole sua leniter fluens] totamque regionem grata proprii alvei amenitate commendat. Transcensis igitur Alpibus Maximianus Cesar Octodorum venit ibique sacrificaturus idolis suis convenire exercitum iussit atroci proposita iussione ut per aras demonibus consecratas iurarent equalibus sibi animis contra Bagaudarum turbas esse pugnandum, christianos vero velut inimicos deorum suorum ab omnibus persequendos. Quod cum primum pervenit ad noticiam Thebee legionis, preteriens Octodorense oppidum ad locum, cui Agauno nomen est, celeriter properavit, ut octo milium spacio ab Octodoro separata necessitatem commitendi sacrilegii preterirent. Agaunum accole [interpretatione] Gallici sermonis saxum dicunt. Quo in loco ita vastis rupibus Rodani fluminis cursus artatur, ut commeandi facultate subtracta constratis pontibus viam fieri itineris necessitas imperaret, undique tamen imminentibus saxis parvus quidem, sed amenus et irriguus fontibus campus includitur, ubi fessi milites legionis Thebeę post laborem tanti itineris resederant.

(3) Maximianus Cesar, dum ad sacramenta superius memorata cunctos in exercitu suo cogeret, agnovit pretergressam, ut diximus, legionem, subito iracundie furore repletus satellites mittit, ut legionem ad sacramentorum suorum sacrilegia revocarent.

Si qui vero veri dei cultum profiteri audebant, sparsis usquequaque militum turmis vel ad supplicia vel ad necem rapiebantur, ac velut vacatione barbaris data prorsus in religionem arma commoverant. Erat in eadem legione primicerius Mauricius et signifer Exuperius et Candidus senator, qui ita commilitonibus suis preerant, ut amore potius equalitatis quam terrore militari obedienda preciperent, viri in rebus bellicis strenui et virtute nobiles, sed fide in deo nobiliores. Erga imperatorem fortitudine, erga Christum devotione certabant. Evangelici praecepti sub armis custodes reddebant quę dei erant deo, et quę Cesaris Cesari restituebant. Requirunt itaque quid Maximianus Cesar ira dictante mandasset. Dictum eis est, quod Cesar iuberet milites omnes immolare hostias, libare sacrificia et sacramenta fanatici ordinis attrectare, et ut legio festinanter rediret et suorum commilitonum se prepararet exemplo. Tunc hi qui preerant legioni miti affatu dederunt responsum, ob hoc transgressos se Octodorum, quia iam fama ad eos sacrificiorum ordinem detulisset, nec fas sibi visum esse, ut demonum aris Christiani contaminari viderentur, deum vivum se colere et traditam orientali more religionem usque ad finem vitę perhenniter custodire, ad bellorum usum paratam legionis esse virtutem, ad committenda vero sacrilegia, sicut Cęsar preceperat, Octodorum non redire.

(4) Reversi itaque satellites nuntiant obstinatos esse animos legionis nec velle preceptis imperatoris obedire. Tunc Maximianus Cesar iracundie nimietate succensus ad hanc vocem subito furore prosilivit dicens: "Ergone milites mei imperatoria precepta et sacrorum meorum ordinem spernunt! Statuenda esset vindicta publica, etiam si tantum maiestatem regiam contempnere voluissent; iungitur despectui meo cęlestis iniuria et mecum pariter religio Romana contempnitur. Sentiat contumax miles [me] non solum michi sed etiam diis meis dare posse vindictam; iam fidissimorum meorum turba festinet, decimum quenque morti funesta sors prebeat, discant equalem necem in his quos ordo premisit moriendi, qualiter Maximianus vel sibi vel diis suis hac severitate dederit [ultionem]!"

(5) Post hanc vocem imperatoris iussio infausta discurrit, ad legionem velociter properatur, crudelia precepta reserantur. Traduntur neci quos ordo repperit numerandi, leti percussoribus cervices prebent solaque inter eos erat de gloriose mortis acceleratione contentio. Perfecto itaque scelere ut Octodorum legio redeat iubetur. Tunc Mauricius primicerius paululum a satellitibus regis segregatus convocat legionem et hac oratione sanctiores alloquitur: "Gratulor virtuti vestrę, commmilitones optimi, quod amore religionis nullam vobis [Cesaris] precepta potuerint afferre formidinem; gaudentibus quodam modo animis tradi ad necem gloriosam commilitones vestros vidistis, quibus timui ne quisquam, quod armatis perfacile est, sub specie defensionis, beatissimis funeribus manus obvias afferre temptaret! Iam michi ad huius rei interdictum Christi nostri parabatur exemplum, qui exemptum vagina apostoli gladium proprie vocis iussione recondidit, docens maiorem armis omnibus Christiane confidentię esse virtutem. Hic deus Christus [plane] mentes vestras manusque prohibuit, ne quisquam divino operi mortalibus dextris obstitisset. Quin immo cepti operis fidem perhenni religione complerent! Hactenus exempla sacris inserta codicibus legebamus; iam nunc per nosmet ipsos quo sequi deberemus aspeximus. Ecce vallatus sum, inquit Mauricius, commilitonum meorum corporibus, quos de latere meo funestus satelles abstraxit, aspersus sum cruore sanctorum et sacri sanguinis reliquias vestibus meis porto et dubito eorum sequi necem, quorum gratulans admiror exemplum? Non magnopere curandum est, quid imperator iubeat, qui sorte michi mortalitatis equalis est. Si habere aliquid virium imperatoria precepta potuissent, circa beatissimorum trium puerorum corpora regis Persarum valuisset incendium nec contempnere leonum rictus lacu clausus atque evadere potuisset propheta. Sacramenta olim dedisse nos memini quod contemptu lucis istius et desperatione vitę defensare rem publicam deberemus; iam tunc mei corporis promisi vilitatem et spopondi hanc imperatoribus fidem nec tamen michi ullus tunc regna cęlestia promittebat. Quid Christo spondente faciendum est, si hoc potuimus milicię devotione promittere? Quin immo, fortissimi commilitones, olim devotas animas subdamus preciosissime passioni, sit nobis virilis animus, fides inviolata permaneat! Iam cerno ante tribunal Christi stantes eos quos neci paulo ante satelles regius deputavit; illa vero gloria vera est, quę ęternitatem beatam vitę huius in brevitate mercatur. Equali omnes animo, una voce responsum satellitibus demus, id nuntia: "Milites quidem, Cesar, tui sumus, et ad defensionem rei publice Romana arma suscepimus nec unquam aut desertores bellorum aut proditores militię fuimus aut ignave formidinis meruimus subire flagitium. Tuis etiam obtemperaremus preceptis nisi instituti legibus christianis demonum cultus et aras semper pollutas sanguine vitaremus. Comperimus precepisse te, [ut] aut sacrilegiis pollui Christianos aut dedenis interfectis nos velle terreri. Non inquiras longius latitantes, nos omnes Christianos esse cognosce; habebis potestati tuę subdita omnium corpora, auctorem vero suum respicientes [Christum] animas non tenebis." Hęc vir sanctus dixerat, legionis probatur assensio et Cesari per satellites nuntiatur.

(6) Inclementi precepit iussione, ut decimum iterum renovate crudelitatis ordo consumeret. Post hanc [vocem] ad legionem velociter properatur, crudelia praecepta peraguntur, reliquis vero ut Octodorum redeant iubetur. Tunc Exuperius, quem ante principem vel campidoctorem [superius] memoravi, correptis legionis suę signis hac circumstantes oratione confirmat: "Tenere me, commilitones optimi, secularium quidem bellorum signa perspicitis, sed non ad hęc arma provoco, non ad hęc bella animos vestros virtutemque cohortor; alius nobis genus eligendum est preliorum, non per hos gladios potestis ad regna cęlestia properare. Robur nobis opus est animorum; invicta defensio est, fidem quam deo promisimus, in ultimis custodire. Iam de commilitonum nostrorum gloria, quam divino cernebat obtutu, gloriosus vir Mauritius est locutus, ego victoriam vobis plenam, si Christo creditis, repromitto. Proiciant dexterę nostrę arma ista cum signis militaribus, praestabit hoc Christus, ut mox in ipso cęlesti, sicut promittitur, regno alia vobis Exuperium vestrum videatis signa monstrare. Vadat quin immo funestus satelles et hęc truculento regi nuntiet: "Milites sumus imperator, tui, sed tamen servitutem liberi confitemur dei. Tibi militiam debemus, illi innocentiam. A te stipendium laboris accepimus, ab illo vitę exordium sumpsimus. Sequi imperatorem in hoc nequaquam possumus, ut auctorem omnium negemus deum, [auctorem vero velis nolis tuum]. Non nos adversum te, imperator, armavit ipsa, quę fortissima est in periculis, desperatio. Tenemus arma et non resistimus, quia magis mori quam occidere volumus, et innocentes interire quam noxii vivere preoptamus. Si quid in nos ultra statueris, igni, tormento, ferro subici parati sumus, Christiani sumus, persequi Christianos non possumus. Inexuperabiles legionis istius animos [Caesar] agnosce; tela proicimus; exarmatas quidem dextras satelles tuus, sed armatum fide catholica pectus inveniet. Occide, prosterne, secandas gladiis percussoribus cervices prebemus intrepidi; hęc nobis iocundiora sunt, dummodo quia te cum sacrilegiis tuis contempnimus, ad regna iam nunc cęlestia properamus." Flagrabat enim iam tunc in beatissimis viris martyrii gloriosus ardor. Hęc mandata legionis remeans ad Maximianum [Cesarem] satelles nuntiat.

(7) At ille, cum [haec] talia [Maximianus] audisset obstinatosque in fide Christi cerneret animos virorum, desperans [gloriosam] eorum constantiam posse revocari, quasi nichil iterato fuisset scelere perpetratum, ire propere exercitum iubet et circumfundi imperat legionem nullumque de tanto sanctorum exercitu precipit derelinqui. Qui cum missi ad beatissimam legionem venissent, stringunt in sanctos impium ferrum, mori non recusantes vitę amore. Cedebantur itaque passim gladiis, non reclamantes saltem aut repugnantes, sed depositis armis cervices persecutoribus prebentes et iugulum percussoribus vel intectum corpus offerentes. Non vel ipsa suorum multitudine, non armorum munitione elati sunt, ut ferro conarentur asserere iusticię causam, sed hoc solum reminiscentes se illum confiteri, qui nec reclamando ad occisionem ductus est et tanquam agnus non aperuit os suum, ipsi quoque tanquam grex dominicus ovium laniari se tanquam ab irruentibus lupis passi sunt. [Ventum itaque est, circumsistit legionem sanctam turba carnificum, omnis ętas sine discretione perimitur,] lanianturque beata corpora et devotas deo animas fideli mortis professione commendant. Operta [est] terra illic procumbentibus in morte corporibus iustorum, fluxeruntque preciosi sanguinis rivi. Quę unquam rabies absque bello tantam humanorum corporum stragem dedit, quę feritas ex sententia sua tot simul perire vel reos ferire iussit! Ne iussi punirentur multitudo non obtinuit, cum inultum esse soleat quod multitudo delinquit. Hac igitur crudelitate immanissimi tyranni confectus est [ille] sanctorum populus, qui contempsit rem presentium ob spem futurorum. Sic interfecta est illa plane angelica legio, que ut credimus cum illis angelorum legionibus iam conlaudat [semper] deum in cęlis. Peracta tandem cede in omnes sanctorum percussores preda dividitur. Nanque Maximianus facultatem dederat, ut quisque legionis illius militem iugulasset, interempti spoliis uteretur. Divisa igitur omnium preda ad vescendum epulandumque victrix turba consedit.

(8) Interea veteranus quidam ultimę ętatis senex fatigatus, nomine Victor, qui nec legionis eiusdem fuit neque miles, ad contaminatum cedibus locum itineris necessitate deductus est. Qui dum ad epulas pro etatis veneratione ab omnibus rogaretur, requirere cępit, quęnam esset causa leticię, quod inter corpora tot interemptorum gaudentes exultantesque possent milites epulari. Dictumque a quodam est, quod legio Christianę legis studio cerimonias Romanas cultumque deorum pariter cum imperatoriis iussionibus contempnere voluisset dataque neci esset, ut disciplinę militaris traditus ordo severius teneretur. Tunc Victor alte gemitum trahens graviterque suspirans detestatus convivas detestatusque convivium exclamat: "Heu me, qui per tot annorum miliciam ad hanc [infelicem aetatem veni et in hac] legionem militare non merui; ut bene inter tales gloriose mortis honore donatus finem vitę invenire potuissem! Saltem si conmilito indignus eram vel me ante actę hore viandi necessitas detulisset, ut senilis pectoris cruor tantorum virorum victimis misceretur, obtuleram hoc corpus neci, dummodo tantę laudis consortio non carerem." Talia dicentem prophanorum statim turba vallavit, atque utrum Christianus esset respondere minaciter iubet.

(9) At ille, paululum oculos ad cęlum erigens, tali percunctantibus sermone respondit: "Longus me vivendi usus ad hanc, quam videtis, perduxit ętatem. Quęcumque in hoc mundo aguntur aut studium repperit aut rerum volubilitas agit aut varius semper casus infestat; quodcumque volumus, optamus, scimus et cupimus, totus mundus caligine submersus tenebris circumfluentibus latet, nisi nobis aut viam Christus ostenderit aut lumen Christus effulserit. Quod ergo fideli mente perpendens utinam ultimo contester affatu! Quod si me ad tempus paulo ante trucidate legionis itineris detulisset necessitas, conviviis vel epulis vestris horum funerum consortium pretulissem. Sed etiam nunc prestabit hoc Christus, ut Christianum me vel [post] professionem meam transire ulterius perbeata funera non sinatis." Hęc eum loquentem subito percussoris obtruncat insania. Ita vir sanctus celeri professione et consortio sanctorum promeruit ceterisque martyribus in eo loco sicut morte ita est honore coniunctus.

(13) Hęc nobis tantum de numerosa ista multitudine martyrum comperta sunt nomina, beatissimorum id est Mauricii, Exuperii, Candidi, Innocentii, Victoris atque Vitalis, Secundi ducis et beati Alexandri martyris; cetera vero nomina nobis quidem incognita sed in libro vitę sunt scripta.

(14) Nam ex eadem legione fuisse dicuntur etiam illi martyres Ursus et Victor, quos Salodoro fama passos confirmat. Salodorum vero castrum est super Ararim flumen non longe a Reno positum.

(15) Neque illud silendum est, quem inde Maximianus progressus exitum consecutus sit. Cum dispositis insidiis genero suo Constantino, tunc regnum tenenti, mortem moliretur, deprehenso dolo illius apud Massiliam captus nec multo post strangulatus teterrimoque supplicio affectus impiam vitam digna morte finivit.

(16) At vero beatissimorum Agaunensium martyrum corpora post multos passionis annos sancto Theodoro, illius loci epo revelata traduntur. In quorum honore cum extrueretur basilica, quę vastę rupi tunc adiuncta uno tantum latere acclinis iacebat, nunc iubente preclaro meritis Ambrosio, loci illius abbate, denuo edificata reclinis esse dignoscitur.

Quid miraculi tunc apparuerit nequaquam tacendum putavi:

(17) Accidit ut inter reliquos artifices, qui invitati convenisse ad hoc opus videbantur, quidam adesset aurifex, quem adhuc gentilem esse constaret. Hic cum dominico die, quo ceteri ad expectanda diei festa accesserant, in eadem domo, in qua artem agebat, solus substitisset, in illo secreto subito mane adstantibus sanctis hic idem aurifex rapitur atque ad pęnam vel ad supplicium distenditur, et visibiliter martyrum turbam cernens verberatus etiam increpatur, quod vel die dominico ęcclesie solus deesset, vel illud opus sanctum suscipere gentilis auderet. Quod ideo misericorditer a sanctis factum constitit, ut aurifex ille consternatus et territus salutare sibi nomen posceret; statim nanque Christianus effectus est.

(18) Neque illud in sanctorum miraculis pretermittam, quod per eadem loca omnibus notum est: Materfamilias Quinti, egregii atque honorati viri, cum ita paralisi fuisset obstricta, ut etiam pedum usus negaretur, a viro suo ut illuc per multum itineris spatium deferretur poposcit. Quo cum pervenisset, sanctorum martyrum basilicę famulantium manibus illata pedibus ad diversorium rediit ac sanitati de emortuis restituta membris miraculum suum ipsa circumtulit.

(19) Hęc duo tantum miracula passioni sanctorum inserenda credidi. Ceterum multa sunt satis, quę vel in prgatione demonum vel instauratione claudorum aut sanitate febrium seu ceteris infirmitatibus cotidie illic per servos suos virtus domini operatur. Quę multa narrarentur, si per singula scriberentur. Tamen fidelium cordibus absque lectione cognita esse noscuntur, quę quanta et qualia miracula illic per sanctos suos ad honorem et [gloriam] nominis sui dominus operari non desinit. Pro eo ipso die noctuque psalmorum ymnorumque decantatio non desistit, quę iubente sancto et preclaro Christi martyre, beato Sigismundo rege, est instituta et usque hodie deo protegente est conservata. Et propterea illic degentes mente et ore debitas deo incessanter laudes reboant illi, cui est honor et gloria in secula seculorum.

(20) Neque hoc omittendum est, quod post longum temporis tractum beati Innocentii martyris membra Rodanus revelavit. Iugi enim illuvie vicinum in se cespitem vergens religiosa quadam soli pernicię ad sepulturam martyris famulatrix unda pervenit. Prolatas nanque reliquias leniter lambens non ideo a sinu terrę protulit, ut in gurgitis sui procella demergeret, sed ob gloriosam devotionem intra ambitum basilicę cęteris martyribus sepulturam pręciperet sociari. Cuius translationem a sanctę recordationis Domiciano Genevense et Grato Augustane urbis vel Prothasio, tunc temporis illius loci epis, celebratam recolentes cotidiana devotione et laudibus frequentamus.

Explicit passio, incipiunt miracula eorundem sanctorum:

(23) Sepe dominus arrogantiam contumacis mentis virga correptionis enervat, ut in eadem cultus sui veneratio restituatur, sicut quondam de Sigismundo rege manifesta fides gestum profert. Hic etenim post interemptum per iniquę consilium coniugis filium Agaunum compunctus corde iter dirigit, ibique prostratus coram sepulchris beatissimorum martyrum legionis felicis penitentiam egit deprecans, ut quęcumque deliquerat, in hoc seculo ei ultio divina retribueret, ut scilicet haberetur in iudicio domini absolutus, si ea mala quę gesserat, priusquam mundo decederet, ei repensarentur. Ibi itaque propter hoc et psallentium cotidianum [instituit] chorum et locum ipsum tam in territoriis quam in reliquis rebus affluentissime ditavit. Postea vero captus est a Clodomero rege interfectusque cum filiis et coniuge; triennii[que] transacto tempore per divinam revelationem iussu Theodeberti regis ad eundem locum corpus eius delatum sepulturę mandatum est, quem in consortio sanctorum ascitum ipsa res, quę geritur, manifestat. Nam si qui nunc frigoretici in eius honore missas celebrant eiusque pro requie deo offerunt oblationem, statim compressis tremoribus restinctis febribus sanitati pristinę restaurantur.

(24) Magna enim est virtus et ante dictorum martyrum sepulchra. De quibus relictis pluribus pauca perstringere libuit: Mulier quędam filium suum unicum ad hoc monasterium adducens abbati tradidit erudiendum, videlicet ubi factus clericus sanctis officiis manciparetur. Verum cum iam spiritualibus eruditus esset litteris, et cum reliquis clericis in choro canentium psalleret, modica pulsatus febre spiritum exalavit. Cucurrit mater orbata ad obsequium funeris [plangens] sepelivitque filium. Verumtamen non sufficiebant hęc lacrime dolori, quę in exequiis sunt effusę, sed per dies singulos veniebat et super sepulchrum nati sui emissis in altum vocibus eiulabat. Cui tandem apparens [per visum noctis] beatus Mauricius ait "Quid tu, o mulier, incessanter filii obitum plangens nunquam desistis a luctu?" Cui illa: "Dies" inquit "vitę meę hunc planctum non explebunt, sed quo advixero, semper deflebo unicum meum, nec unquam mitigabor a lacrimis, donec oculos corporis huius debita mors concludat" Cui ille: "Noli ita" ait "quasi mortuum flere, sed ęquanimiter age; nam scias eum nobiscum habitare et [in] sede vitę perhennis in consortio nostro perfrui. Et ut veraciter credas certa esse, quę loquor, surge crastina die ad matutinum et audies vocem [eius] inter choros psallentium monachorum. Et non solum die crastina, sed etiam omnibus diebus vitę tuę cum veneris, audies in psallentio vocem eius. Ideoque ne fleveris, eo quod gaudere te oporteat potius quam lugere". Surgit mulier longaque ducit suspiria nec obdormivit in stratu suo, donec signum ad consurgendum commoveretur a monachis. Quo commoto accedit ad ęcclesiam, aliquid de visione quam viderat probatura. Nichil [enim] preteriit de pollicitatione sancta, sed quę fuerant divinitus nuntiata mox expleta noscuntur. Nam ubi cantato responso antiphonam intonat caterva monachorum, audit genitrix parvuli vocem, cognoscit et gratias deo egit. Sed et illud, quod martyris ore promissum habebatur, prorsus impletum est, ut omnibus diebus vitę suę, cum accessisset mulier ad psallentium chorum, vocem audiret huius infantuli inter reliqua modulamina vocum.

(25) Cum autem Guntrannus rex ita se spiritualibus actionibus mancipasset, ut relictis sęculi pompis thesauros suos ęcclesiis et pauperibus erogaret, accidit ut misso presbitero munera fratribus, qui sanctis Agaunensibus deserviunt, ex voto transmitteret, precipiens eidem presbitero, ut ad eum rediens sanctorum sibi reliquias exhiberet. Igitur cum impleta regis preceptione cum his regrederetur pignoribus, transitum Nemanni laci quem Rodanus influit, navigio petiit. Extenditur autem lacus ille in longitudine quasi stadiis quadringentis, in latitudine vero in stadiis centesimis quinquagesimis. Denique revertens presbiter, ut diximus, cum navigium hoc fuisset aggressus, subito tempestas exorta fluctus tollit ad sydera, sparguntur undarum moles et nunc pupis naviculę prora descendente fertur in altum, nunc iterum demersa puppi prora tollitur in sublime. Turbantur nautę et nichil aliud nisi sola mors in hoc periculo prestolatur. Tunc presbiter cum videret se his fluctibus obrui et spumis undarum graviter operiri, extracta a collo capsula, que sanctorum pignora continebat, undis tumentibus [fidus] obiecit ac sanctorum presidium invocat dicens: " Ne peream in his fluctibus, virtutem vestram deprecor, martyres gloriosi, sed potius qui iugiter pretereuntibus prebetis auxilium, michi, queso, dexteram salutis porrigere dignemini! Fluctus opprimite, nosque ad litus optatum vestri adiutorii ope reducite!" Et hęc eo dicente vento cessante decedentibus undis ad litus evecti sunt.

Sermo in sollemnitate eorundem sanctorum martyrum Thebeorum [Dolbeau IIb]